Wydarzenia
Uczczenie pamięci poległych lotników
W dniu 11 września 2022 r. w Miękiszu Starym miały miejsce uroczystości upamiętniające wydarzenie z początku II Wojny Światowej – zestrzelenie samolotu bombowego PLZ-37B Łoś nad polami Kamionki (pomiędzy Miękiszem Starym a Charytanami), które miało miejsce 12 września 1939 r..
Wrzesień 1939 r. to dla Polski początek II Wojny Światowej. Niemieckie Dywizje zaatakowały Polskę a już 12 dni później dotarły w okolice Radymna i szły w kierunku obecnego Jaworowa i Krakowca na Ukrainie.
Był piękny jesienny poranek, słoneczny i bezchmurny 12 września 1939 roku, którego ciszę przerwały wybuchy. Około 8:00 trzy Łosie wystartowały z lotniska w Gnojnie na zadanie bojowe. Samoloty wystartowały wspólnie, ale po dotarciu do wyznaczonego celu podzieliły się i pojedynczo, z różnych wysokości zbombardowały na niemieckie jednostki XXII Korpusu Pancernego gen. Ewalda von Kleista. Niemcy nacierali wówczas na 10 Brygadę Pancerno-Motorową płk. Stanisława Maczka.
Eskadra zadała Niemcom poważne straty zrzucając tonę bomb na wyznaczony cel. W tym momencie pozostało tylko wymknąć się ze strefy walk, ale wówczas nastąpił atak niemieckich Messerschmittów Bf 109. Niemieckie maszyny ruszyły za Łosiami w pościg. Dwa Messerschmitty zaatakowały jednego Łosia i po dłuższej walce zestrzeliły go. Płonący polski samolot rozbił się pomiędzy Charytanami i Miękiszem Starym. Cała załoga zginęła.
Obsadę zestrzelonego bombowca stanowili: por. obserwator Franciszek Kupidłowski (29 l.), pilot ppor. Stanisław Sierpiński pochodzący ze Zwierzyńca (24 l.) oraz dwóch 21-letnich strzelców: kpr. Henryk Koniuszewski i pochodzący z Biłgoraja kpr. Klemens Mazur, który po ukończeniu nauki w Szkole Podoficerów Lotnictwa dla Małoletnich w Bydgoszczy, został przydzielony do 1 Pułku Lotniczego w Warszawie, skąd we wrześniu 1939 roku trafił do 211 Eskadry Bombowej „Pelikan”.
Mieszkaniec Charytan Stanisław Puzio tak opisał ostatnie chwile polskiego bombowca:
„Byłem na polu w pobliżu domu, kosząc kiszonkę dla bydła. Na okolicznych polach ludzie wypasali krowy. Nagle od strony Radymna dobiegł odgłos strzałów. Zobaczyłem nad Radymnem czarne wybuchające chmurki, które otaczały jakieś malutkie czarne punkty; dziś już wiem, że były to wybuchy artylerii przeciwlotniczej. Po chwili dobiegł stamtąd huk wybuchów – samoloty atakujące kolumnę zrzuciły bomby. Nie minęła chwila, gdy od strony Radymna nadleciał samolot. Był coraz większy, wykonywał wiraże, a wokół niego uwijały się atakujące z góry dwa mniejsze samoloty. Gdy pilot nadleciał nad przysiółek Kozły, z obu silników buchnął dym i ogień. Niemieckie samoloty trafiły go i zapaliły. Polski pilot schodził coraz niżej, nad Kozłami na ziemię spadła czapka pilotka, widać było dziury w konstrukcji. Pilot nad lasem wykonał skręt chcąc ominąć drzewa i skierował cały czas atakowany samolot na łąki w tzw. 'Kamionce'. Maszyna uderzyła o ziemię i eksplodowała na polu Stanisława Bawoła z taką siłą, że oderwany ogon leżał kilkanaście metrów od kadłuba.
Natychmiast zaczęli nadbiegać ludzie z Miękisza Starego, podbiegłem i ja. Nie można było nic zrobić, gdyż silny ogień objął cały wrak. Obok zobaczyłem ciała dwóch lotników — kaprali — leżące obok siebie twarzami do ziemi, ze spadochronami na plecach.”
W tym roku obchodziliśmy 83 rocznicę poległych w boju o ojczyznę lotników. Uroczystości rozpoczęły się o godz. 11:00 mszą świętą w Kościele p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej w Miękiszu Starym. Mszę świętą celebrował gospodarz miejscowej parafii ks. Mirosław Baran. W czasie mszy modlono się za poległych lotników, ich rodzin i parafian.
Po mszy świętej młodzież ze Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Miękiszu Starym przeprowadziła w kościele krótką audycję słowno-muzyczną pod kierownictwem Pani Anny Dziaduś-Halejcio – pani polonistki posiadającej niebywały talent muzyczny.
Następnie wszyscy zgromadzeni przemaszerowali przed pamiątkowy skwer przy remizie w Miękiszu Starym. Uroczystości rozpoczęły się od Hymnu narodowego a następnie odśpiewano hymn Piłsudczyków – Pieśń Legionów. Wartę honorową wystawili członkowie Przemyskiego Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej „X D.O.K” w polskich mundurach wojskowych z okresu II Wojny Światowej oraz strażacy z miejscowej OSP.
Uroczystość uświetniły poczty sztandarowe Ochotniczej Straży Pożarnej w Miękiszu Starym, Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Miękiszu Starym i Ochotniczej Straży Pożarnej w Miękiszu Starym, Piłsudczyków RP z Okręgu Ziemi Lubelskiej oraz Ligi Obrony Kraju w Biłgoraju.
Uroczystości otworzyła Pani Renata Bereza – nauczyciel historii. Po odmówieniu modlitwy przez ks. Proboszcza Mirosława Barana, nastąpiło uroczyste złożenie kwiatów i zniczy pod pomnikiem.
Przybyłe delegacje zaproszonych gości i rodzin poległych lotników złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów i zapaliły znicze a następnie z okolicznościowymi przemówieniami zabrali głos zaproszeni goście:
- Tadeusz Chrzan – Poseł na Sejm RP,
- Martyna Sowa – dyrektor Biura Poselskiego Posłanki na Sejm RP Anny Schmidt
- Stanisław Porada - były dyrektor szkoły w imieniu Posła na Sejm RP Mieczysława Kasprzaka,
- Anna Huk – członek Zarządu Województwa Podkarpackiego,
- Stanisław Gonciarz – Wójt Gminy Laszki,
- płk rez. Bogdan Kiełbasa – wiceprezes Zarządu Powiatowego LOK w Biłgoraju,
- gen. bryg. zw. Stanisław Olszewski – prezes Zarządu Okręgu Ziemi Lubelskiej ZP RP,
- por. zw. Antoni Grabowski – krewny rodziny jednego z poległych załogi zestrzelonego samolotu, kpr. strzelca Klemensa Mazura.
Gen. bryg. zw. Stanisław Olszewski, po zakończeniu swojego wystąpienia uhonorował w imieniu prezesa Zarządu Krajowego Związku Piłsudczyków RP gen. zw. Stanisława Władysława Śliwy – Wójta Gminy Laszki Pana Stanisława Gonciarza, za zasługi w krzewieniu idei i czynów Marszałka Józefa Piłsudskiego, Medalem 100-lecia Bitwy Warszawskiej „Cudu nad Wisłą”.
W końcowej części uroczystości wszyscy uczestnicy udali się z kwiatami i zniczami na nieodległe pola Kamionki, gdzie w miejscu upadku samolotu został postawiony pamiątkowy krzyż, upamiętniający tragiczne zdarzenie dla czterech polskich żołnierzy – załogi zestrzelonego 83. lata temu samolotu bombowego.
Wśród delegacji piłsudczyków RP, w uroczystości uczestniczyli:
- gen. bryg. zw. Stanisław Olszewski,
- płk zw. Ryszard Kroczyński,
- płk zw. Kazimierz Schodziński,
- ppłk zw. Wiesław Bodo,
- ppłk zw. Marek Szubiak,
- por. zw. Sylwester Przerwa,
- por. zw. Zenon Łój,
- por. zw. Antoni Grabowski,
- ppor. zw. Jolanta Dolińska
Za zorganizowanie uroczystości dziękujemy gronu nauczycielskiemu na czele z dyrektorem Szkoły Podstawowej w Miękiszu Starym – Waldemarowi Tomaszewskiemu, młodzieży szkolnej, druhom z Ochotniczej Straży Pożarnej w Miękiszu Starym. Za uświetnienie uroczystości dziękujemy również zaproszonym gościom, zwłaszcza z rodzin poległych lotników, delegacjom z pocztami sztandarowymi, przedstawicielom władz rządowych i samorządowych oraz mieszkańcom wsi, którzy przybyli uczcić to pamiętne wydarzenie.
